dr hab. Beata Popczyk-Szczęsna

e-mail: beatapopczyk@interia.pl

Zainteresowania naukowe, tematyka badań

• dramat i teatr XX wieku w perspektywie antropologicznej i intertekstualnej,
• estetyka dramatu,
• teoria teatru,
• doświadczenie jako kategoria teoriopoznawcza w badaniach widowisk  kulturowych,
• praktyki pisania dla sceny w teatrze współczesnym.

Stopnie i tytuły naukowe

Habilitacja

2016  — Powtórzenia i powroty. O dramaturgii Janusza Głowackiego, literaturoznawstwo, Uniwersytet Śląski

Doktorat

2001 — Postać Judasza w dramacie polskim XX wieku. Potyczki z referencją, literaturoznawstwo, Uniwersytet Śląski

Magisterium

1996 — Funkcje metafory w interakcjach postaci dramatycznych na przykładzie „Emigrantów”  i „Miłości na Krymie” Sławomira Mrożka, filologia polska, Uniwersytet Jagielloński

Najważniejsze publikacje 

Monografie autorskie i książki pod redakcją

1. Beata Popczyk-Szczęsna: Powtórzenia i powroty. O dramaturgii Janusza Głowackiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2015, ss. 240.
2. Beata Popczyk-Szczęsna: Dramaturgia polska po 1989 roku. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013, ss. 88.
3. Beata Popczyk-Szczęsna: Postać Judasza w dramacie polskim XX wieku. Potyczki z referencją. Wydawnictwo „Rabid”, Kraków 2003, ss. 155.
4. Dramat i doświadczenie. Red. Magdalena Figzał, Beata Popczyk-Szczęsna. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014, ss. 488.

Artykuły w czasopismach i monografiach zbiorowych

1. Beata Popczyk-Szczęsna: Estetyka wysłowienia. „Dialog” 2017, nr 6, s. 104-119.
2. Beata Popczyk-Szczęsna: Czytanie dramatu. W: Teatrologia na rozdrożach. Red. A. Świontek, P. Tenczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2017, s. 68-82.
3. Beata Popczyk-Szczęsna: Portret(y) carycy – „Semiramida” Macieja Wojtyszki i „Caryca Katarzyna” Jolanty Janiczak. W: W teatrze dziejów. Dramat historyczny ostatnich 150 lat: problemy lektury. Red. M. J. Olszewska, D.M. Osiński, Warszawa 2016, s. 532-541.
4. Beata Popczyk-Szczęsna: Nazwane – nierozpoznane. Świat przedstawiony w dramatach Artura Pałygi „Nieskończona historia” i „W środku słońca gromadzi się popiół”. W: Rozpoznane. Przedstawione. Nazwane. Świat (w) polskiej dramaturgii najnowszej. Red. J. Kopciński, Warszawa 2016, s. 47-57.
5. Beata Popczyk-Szczęsna: Presja i opresja. Tożsamość kobiet w dramaturgii polskiej przełomu XX i XXI wieku. W: Tożsamość kobiet w Polsce. interpretacje. T. II. W XX i XXI wieku. Red. J. Chłosta-Zielonka, Olsztyn 2016, s. 255-264.
6. Beata Popczyk-Szczęsna: Macierzyństwo upublicznione, czyli dialogi o dziecku w dramacie współczesnym. W: Intymne –  prywatne – publiczne. Red. E. Wąchocka, Katowice 2015, s. 105-130.
7. Beata Popczyk-Szczęsna: Scena Szekspirem podszyta – metateatralność w dramacie „Miejsce” Artura Grabowskiego. W: Szekspir(y) Żurowskiego. Red. A. Sobiecka, Słupsk 2014, s. 175-187.
8. Beata Popczyk-Szczęsna: Konflikt słów – zderzenie kultur. O napięciach w tekstach scenicznych Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk. W: Między filmem a teatrem II. Napięcie i poznanie. O inter-, multi- i transkulturowej komunikacji w sztukach widowiskowych. Red. S. Bobowski, P. Rudzki, Wrocław 2014, s. 209-220.
9. Beata Popczyk-Szczęsna: Doświadczone – powtórzone: strategie reprezentacji świata w wybranych dramatach Artura Pałygi i Zyty Rudzkiej. W: Dramat i doświadczenie. Red. M. Figzał, B. Popczyk-Szczęsna, Katowice 2014, s. 335-345.
10. Beata Popczyk-Szczęsna: Relacja tekst teatralny – przedstawienie; Dramat. W: Widowisko – teatr – dramat. Podręcznik dla studentów kulturoznawstwa. Wydanie drugie, poprawione i uzupełnione. Red. E. Wąchocka, Katowice 2010, s. 85-89, 118-145. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014.
11. Beata Popczyk-Szczęsna: Widzieć jasno w zniekształceniu. Parodia w twórczości Janusza Głowackiego. W: Dramaturgia Janusza Głowackiego – trochę teatru. Red. J. Ciechowicz, Gdańsk 2013, s. 215-234.
12. Beata Popczyk-Szczęsna: Czy Szekspir jest dramatopisarzom do szczęścia potrzebny?… Nawiązania do utworów Szekspira w dramacie polskim po 1989 roku. W: Szekspir wśród znaków kultury polskiej. Red. E. Łubieniewska, K. Latawiec, J. Waligóra, Kraków 2012, s. 175-187.
13. Beata Popczyk-Szczęsna: Futbol w dramacie i teatrze polskim. W: Futbol w świecie sztuki. Red. J. Ciechowicz, W. Moska, Gdańsk 2012, s. 93-107.
14. Beata Popczyk-Szczęsna: Poetyka powtórzenia. O scenariuszach filmowych Janusza Głowackiego. W: Między filmem a teatrem. Red. S. Bobowski, M. Lesiak, M. Różewicz, Wrocław 2012, s. 99-111.
15. Beata Popczyk-Szczęsna: Teatr języka. „Dialog” 2011, nr 12, s. 62-72.
16. Beata Popczyk-Szczęsna: Doświadczenie codzienności w dramacie polskim po 1989 roku, „Postscriptum Polonistyczne” 2011, nr 2, s. 15-26.
17. Beata Popczyk-Szczęsna: Dramaturgia bez granic. Najnowsze teksty sceniczne jako rejestr przekroczeń poetyki dramatu. W: Granice w kulturze. Red. A. Radomski, R. Bomba, Lublin 2010, s. 200-210.
18. Beata Popczyk-Szczęsna: „Duch, którego się szuka.” O Konradzie Andrzeja Hudziaka w spektaklu Krystiana Lupy. W: Etos życia – etos sztuki. Wokół legendy o św. Genezjuszu – aktorze. Red. M. Leyko, K. Wielechowska, Łódź 2010, s. 115-123.
19. Beata Popczyk-Szczęsna: Biblia – wzorzec i rekwizyt. O twórczości scenicznej Iwana Wyrypajewa. W: Życie Księgi. Biblia a dramat i teatr współczesny. Red. E. Partyga, M. Prussak, Warszawa 2010, s. 196-212.
20. Beata Popczyk-Szczęsna: Polska w cytatach, Polska w stop-klatkach. Strategie dystancjalizacji w najnowszej dramaturgii polskiej (wybrane przykłady). W: Dramat made (in) Poland. Współczesny dramat polski we współczesnej polskiej rzeczywistości. Red. W. Baluch, Kraków 2009, s. 131-149.
21. Beata Popczyk-Szczęsna: Mit, mitologie, mikrohistorie w dramaturgii Janusza Głowackiego. W: Dramat w historii, historia w dramacie. Red. K. Latawiec, R. Stachura-Lupa, J. Waligóra, przy współpracy E. Łubieniewskiej, Kraków 2009, s. 377-388.
22. Beata Popczyk-Szczęsna: Zamknięci i wyobcowani. Przestrzeń subiektywna w dramacie współczesnym. W: Przestrzenie we współczesnym teatrze i dramacie. Red. V. Sajkiewicz, E. Wąchocka, Katowice 2009, s. 108-120.
23. Beata Popczyk-Szczęsna: Postać Judasza w dramacie polskim XX wieku: „Judasz z Kariothu K. H. Rostworowskiego i „Żegnaj, Judaszu” I. Iredyńskiego. W: Postać Judasza w literaturze, teologii i sztuce. Red. J. Sieradzan, Białystok 2007, s. 69-85.
24. Beata Popczyk-Szczęsna: W poszukiwaniu zdarzeń. O dramaturgii Michała Walczaka. „Dialog” 2007, nr 9, s. 51-60.
25. Beata Popczyk-Szczęsna: Tekstualność i teatralność. „Przestrzenie Teorii” 2007, nr 7, s. 187-196.
26. Beata Popczyk-Szczęsna: „Tango” Sławomira Mrożka. W: Polska literatura współczesna. Interpretacje. Red. K. Heska-Kwaśniewicz i B. Zeler, Goleszów 2007, s. 201-222.
27. Beata Popczyk-Szczęsna: Oblicza polskiego brutalizmu. Szkic o najnowszej dramaturgii. W: Teatr – media – kultura. Red. D. Fox i E. Wąchocka, Katowice 2006, s. 106-120.
28. Beata Popczyk-Szczęsna: „Lepiej być kobietą niż Żydem”. Dylematy bohaterów dramatu „Wielebni” Sławomira Mrożka. W: Żydzi w lustrze dramatu, teatru, krytyki teatralnej. Red. E. Udalska, przy współpracy A. Tytkowskiej, Katowice 2004, s. 160-169.
29. Beata Popczyk-Szczęsna: Żegnaj Judaszu Ireneusze Iredyńského, aneb autorské potyčky s referenci. W: Punkty widzenia II. Pohledy II. Strategie autorskie w czeskim i polskim teatrze i filmie. Red. T. Lazorčákova i E. Wąchocka, Katowice 2004, s. 106-120.
30. Beata Popczyk-Szczęsna: Recenzja książki Irène Mamczarz Le masque et l’âme: de l’improvisation à la création théâtrale, „Pamiętnik Teatralny” 2001, zeszyt 3-4, s. 331-336.
31. Beata Popczyk-Szczęsna: Recenzja książki P. Pavisa „L’Analyse des spectacles”, „Pamiętnik Teatralny” 1998, nr 3-4, s. 571-576.

Inne publikacje

1. Beata Popczyk-Szczęsna: Władysław Natanson; Tadeusz Kudliński; Zygmunt Greń [hasła encyklopedyczne]. W: Encyklopedia Teatru Polskiego, www.encyklopediateatru.pl
2. Beata Popczyk-Szczęsna: Dramaturgia Polska; Goniec Teatralny; Pamiętnik Teatralny, Ruch Teatralny [hasła słownikowe] W: Pisma kulturalne w Polsce po 1989 roku. Leksykon. Red. J. Gałuszka, G. Maroszczuk, A. Nęcka. Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 2010, s. 74-76, 106-107, 211-214, 266-268.

Przynależność do organizacji, towarzystw naukowych

• 2015–obecnie – Polskie Towarzystwo Badań Teatralnych,
• 2006–obecnie – Polskie Towarzystwo Kulturoznawcze,
• 2003–obecnie – Katowickie Stowarzyszenie Artystyczne,
• 2005–obecnie – Komisja Historycznoliteracka Oddziału PAN w Katowicach.

Sprawowane funkcje

• 2016–obecnie – Polskie Towarzystwo Badań Teatralnych, członek Komisji Rewizyjnej,
• 2004–obecnie – sekretarz naukowy w Zakładzie Teatru i Dramatu INKSI,
• 2003–2006 – redaktor działu „Teatr” w internetowym serwisie kulturalnym „artPapier.”

Prowadzone zajęcia dydaktyczne

• wstęp do nauki o teatrze,
• teatr w kulturze,
• wprowadzenie do nauk o sztukach widowiskowych,
• interpetacja tekstu teatralnego,
• analiza widowisk,
• dramat XX wieku,
• seminarium magisterskie.