dr hab. Beata Gontarz
rok urodzenia: 1968
e-mail: beata.gontarz@us.edu.pl
Zainteresowania naukowe, tematyka badań
- modele literatury współczesnej,
- literackie formy dokumentu osobistego,
- korespondencja literatury i sztuk wizualnych,
- literackie reprezentacje historii,
- problematyka tożsamości w perspektywie indywidualnej i zbiorowej,
- nowe zjawiska w literaturze współczesnej.
Stopnie i tytuły naukowe
Habilitacja
2015 – Obrazy świata. Wizualne reprezentacje rzeczywistości w polskiej prozie współczesnej, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Śląski
Doktorat
1997 – Główne problemy twórczości Jana Józefa Szczepańskiego, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Śląski
Magisterium
1992 – „Rafa” Jana Józefa Szczepańskiego. Próba ujęcia monograficznego, filologia polska, Uniwersytet Śląski
Wybrane publikacje
Monografie autorskie i książki pod redakcją
- Beata Gontarz: Obrazy świata. Wizualne reprezentacje rzeczywistości w polskiej prozie współczesnej. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014, ss. 320.
- Beata Gontarz: Pisarz i historia. O twórczości Jana Józefa Szczepańskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001, ss. 176.
- Beata Gontarz [współautor: Aleksandra Dębska-Kossakowska, Monika Wiszniowska]: Literackie reprezentacje historii. Świadectwa – mediatyzacje – eksploracje. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013, ss. 261.
- Kulturowe gry w „Grze o tron”. Red. i wstęp Beata Gontarz. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, ss. 158.
- Opowiedzieć historię. Prace dedykowane Profesorowi Stefanowi Zabierowskiemu. Red. Beata Gontarz, Małgorzata Krakowiak. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009, ss. 494.
- Świat przez pryzmat „ja”. T. 1: Teorie i autobiograficzne rekonesanse. Red. Beata Gontarz, Małgorzata Krakowiak. Wydawnictwo „PARA”, Katowice 2006, ss. 266.
- Świat przez pryzmat „ja”. T. 2: Studia i interpretacje. Red. Beata Gontarz, Małgorzata Krakowiak. Wydawnictwo „PARA”, Katowice 2006, ss. 239.
- O Janie Józefie Szczepańskim wspomnienia i szkice. Red. Beata Gontarz. Wydawnictwo Biblioteki Śląskiej, Katowice 2003, ss. 130.
Artykuły w czasopismach i monografiach zbiorowych
- Beata Gontarz: Rzeczy prywatne w przestrzeni doświadczeń człowieka współczesnego. O „Rafie” Jana Józefa Szczepańskiego. W: Rzecz w kulturze. Red. Brygida Pawłowska-Jądrzyk, Dorota Dąbrowska. Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2016, s. 107-125.
- Beata Gontarz: O tożsamości. W: Reprezentatywna mikroskala? Rozważania o tożsamości lokalnej mieszkańców Czeladzi z racji udziału ich przedstawicieli w bitwie o Monte Cassino. Red. Małgorzata Krakowiak i Aleksandra Dębska-Kossakowska. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, s. 25–40.
- Beata Gontarz: „Filmowe etiudy” Andrzeja Stasiuka. W: Literatura – kultura religijna – polskość. Księga Jubileuszowa dedykowana prof. dr. hab. Krzysztofowi Dybciakowi w 65. rocznicę urodzin. Red. Krzysztof Koehler, Wojciech Kudyba, Jerzy Sikora. Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2015, s. 263–280.
- Beata Gontarz: Dom jako sens. „Klematis”. Kwartalnik Literacki Domu Kuncewiczów w Kazimierzu Dolnym 2015, nr 1–2, s. 29–34.
- Beata Gontarz: Dom jako sens. (W zapisach Jana Józefa Szczepańskiego). W: Zobaczyć sens. Studia o malarstwie, literaturze i życiu. Red. Małgorzata Krakowiak, Aleksandra Dębska-Kossakowska. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014, s. 105–116.
- Beata Gontarz: Od „przezroczystości serca” do „dyktatury transparencji”. Etyczne konsekwencje nowoczesnych i ponowoczesnych utopii przezroczystości w esejach Marka Bieńczyka. W: Kategorie etyczne w czasach upadku ducha. Red. Lucyna Rożek. Wydawnictwo Akademii Jana Długosza, Częstochowa 2011, s. 69–89.
- Beata Gontarz: „Śląska edukacja” Henryka Wańka. W: „Kraj lat dziecinnych…”. Red. Krystyna Heska-Kwaśniewicz, Jacek Leszczyna. Katowice 2010, s. 73–82.
- Beata Gontarz: W poszukiwaniu tożsamości – współczesna polska saga rodzinna. W: Ku antropologii rodziny. Red. i wstęp Lucyna Rożek. Wydawnictwo Akademii Jana Długosza, Częstochowa 2009, s. 51–67.
- Beata Gontarz: Geografia, historia i pamięć. Upamiętnianie przeszłości w pisarstwie Andrzeja Stasiuka. W: Opowiedzieć historię. Prace dedykowane Profesorowi Stefanowi Zabierowskiemu. Red. Beata Gontarz, Małgorzata Krakowiak. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009, s. 300–316.
- Beata Gontarz: Poszukiwanie Transcendencji w pisarstwie Jana Józefa Szczepańskiego. W: Literatura i wiara. Red. Andrzej Sulikowski. Wydawnictwo Print Group, Szczecin 2009, s. 273–285.
- Beata Gontarz: Agnieszka Adamowicz-Pośpiech: „Lord Jim” Conrada. Interpretacje. „Kwartalnik Neofilologiczny” 2009, nr 2, s. 69–72.
- Beata Gontarz: Dekonstruowanie Mickiewicza. W: Adam Mickiewicz. Dwa wieki kultury polskiej. Red. Kazimierz Maciąg, Marek Stanisz. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2007, s. 569–579.
- Beata Gontarz: Jan Józef Szczepański: „Przed Nieznanym Trybunałem”. W: Polska literatura współczesna. Interpretacje. Red. Krystyna Heska-Kwaśniewicz, Bogdan Zeler. Wydawnictwo „PUBLISHER-INNOWACJE”, b.m., 2007, s. 176–198.
- Beata Gontarz: Andrzeja Stasiuka widzenia i olśnienia. W: Świat przez pryzmat „ja”. T. 2: Studia i interpretacje. Red. Beata Gontarz, Małgorzata Krakowiak. Wydawnictwo „PARA”, Katowice 2006, s. 223–234.
- Beata Gontarz: Powieść jako model poznania (przykład „Karoliny” Krzysztofa Vargi i „Trybów” Magdaleny Tulli). W: Worlds in the Making: Constructivism and Postmodern Knowledge. Red. Edyta Lorek-Jezińska, Teresa Siek-Piskozub, Katarzyna Więckowska. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2006, s. 481–490.
- Beata Gontarz: „Mała” mickiewiczologia. „Fraza” 2006, nr 1–2, s. 121–129.
- Beata Gontarz: Modele „ja” bohatera powieści Sławomira Shutego pt. „Zwał”. W: Z dziejów podmiotu i podmiotowości w literaturach słowiańskich XX wieku. Red. Barbara Czapik-Lityńska. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005, s 138–150.
- Beata Gontarz: Ikonizacja rzeczywistości w „Dukli” Andrzeja Stasiuka. W: Przestrzeń sztuki: obrazy, słowa, komentarze. Red. Maria Popczyk. Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, Folia Academiae, Katowice 2005, s. 70–78.
- Beata Gontarz: Od praktycznych strategii do strategicznych praktyk. Sztuka kobieca i feministyczna krytyka artystyczna. W: Muzeum sztuki. Antologia. Red. Maria Popczyk. TAiWPN Universitas, Kraków 2005, s. 431–447.
- Gaby Porter: Przejrzeć przez konkret: feministyczne spojrzenie na muzea. Przeł. B. Gontarz. W: Muzeum sztuki. Antologia. Red. Maria Popczyk, TAIWPN Universitas, Kraków 2005, s. 411–430.
- Beata Gontarz: Bezgranicznie szczere… Na granicy (bezw)stydu… O współczesnych dziennikach. W: Granica w literaturze. Tekst – świat – egzystencja. Red. Stefan Zabierowski, Leszek Zwierzyński. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2004, s. 252–275.
- Beata Gontarz: Śląskie wątki w autobiograficznej przestrzeni dzieciństwa i młodości Jana Józefa Szczepańskiego. W: O Janie Józefie Szczepańskim wspomnienia i szkice. Red. B. Gontarz. Wydawnictwo Biblioteki Śląskiej, Katowice 2003, s. 43–56.
- Beata Gontarz: Historia uwięziona w fikcji. „Kipu” Jana Józefa Szczepańskiego. „Ruch Literacki” 2003, z. 2, s. 197–211.
- Beata Gontarz: Stawiał sobie (i czytelnikowi) wysokie wymagania. „Gazeta Uniwersytecka” 2003, nr 8, s. 26–28.
- Beata Gontarz: Śląskie wątki w twórczości Jana Józefa Szczepańskiego. „Śląsk” 2003, nr 4, s. 54–57.
- Beata Gontarz: Jana Józefa Szczepańskiego polemiki z socrealizmem. W: Realizm socjalistyczny z perspektywy 50 lat. Red. Stefan Zabierowski, współpr. Małgorzata Krakowiak. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001, s. 313–335.
- Beata Gontarz: Realizm socjalistyczny w Polsce z perspektywy 50 lat. Sprawozdanie z konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego, „Ruch Literacki” 2000, nr 2, s. 267–269.
- Beata Gontarz: „Przed nieznanym trybunałem” – Jan Józef Szczepański w lekturze szkolnej. „Język Polski w Szkole Średniej”, 1997/98, nr 2, s. 73–76.
- Beata Gontarz: Niezależny, choć nie zawsze pod prąd. Miejsce Jana Józefa Szczepańskiego w polskiej literaturze współczesnej. „Opcje” 1997, nr 2, s. 22–27.
- Beata Gontarz: Szczepański o swoim pokoleniu – rocznik 1920. W: Twórczość literacka i filmowa Jana Józefa Szczepańskiego. Red. Stefan Zabierowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1995, s. 48–65.
Przynależność do organizacji i towarzystw naukowych
- Polskie Towarzystwo Kulturoznawcze, członek/ założyciel,
- Komisji Historycznoliteracka oddziału PAN w Katowicach, członek,
- Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, oddział w Katowicach, członek.
Sprawowane funkcje
- od 2016 – Zastępca Dyrektora Instytutu Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych UŚ ds. naukowych
Prowadzone zajęcia dydaktyczne
- metodologia badań kulturoznawczych,
- seminarium doktorskie,
- seminarium magisterskie,
- modele literatury współczesnej,
- nowoczesność w literaturze,
- lektura literatury współczesnej,
- najnowsze zjawiska literackie,
- zagadnienia współczesności literackiej,
- warsztaty publicystyczne,
- warsztaty audiodeskrypcji.