dr hab. Beata Gontarz

rok urodzenia:  1968

e-mail: beata.gontarz@us.edu.pl

Zainteresowania naukowe, tematyka badań

• modele literatury współczesnej,
• literackie formy dokumentu osobistego,
• korespondencja literatury i sztuk wizualnych,
• literackie reprezentacje historii,
• problematyka tożsamości w perspektywie indywidualnej i zbiorowej,
• nowe zjawiska w literaturze współczesnej.

Stopnie i tytuły naukowe

Habilitacja

2015 – Obrazy świata. Wizualne  reprezentacje rzeczywistości w polskiej prozie współczesnej, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Śląski

Doktorat

1997 – Główne problemy twórczości Jana Józefa Szczepańskiego, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Śląski

Magisterium

1992 – „Rafa” Jana Józefa Szczepańskiego. Próba ujęcia monograficznego, filologia polska, Uniwersytet Śląski

Wybrane publikacje

Monografie autorskie i książki pod redakcją

1. Beata Gontarz: Obrazy świata. Wizualne  reprezentacje rzeczywistości w polskiej prozie współczesnej. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014, ss. 320.
2. Beata Gontarz: Pisarz i historia. O twórczości Jana Józefa Szczepańskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001, ss. 176.
3. Beata Gontarz [współautor: Aleksandra Dębska-Kossakowska, Monika Wiszniowska]: Literackie reprezentacje historii. Świadectwa – mediatyzacje – eksploracje. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013, ss. 261.
4. Kulturowe gry w „Grze o tron”. Red. i wstęp Beata Gontarz. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, ss. 158.
5. Opowiedzieć historię. Prace dedykowane Profesorowi Stefanowi Zabierowskiemu. Red. Beata Gontarz, Małgorzata Krakowiak. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009, ss. 494.
6. Świat przez pryzmat „ja”. T. 1: Teorie i autobiograficzne rekonesanse. Red. Beata Gontarz, Małgorzata Krakowiak. Wydawnictwo „PARA”, Katowice 2006, ss. 266.
7. Świat przez pryzmat „ja”. T. 2: Studia i interpretacje. Red. Beata Gontarz, Małgorzata Krakowiak. Wydawnictwo „PARA”, Katowice 2006, ss. 239.
8. O Janie Józefie Szczepańskim wspomnienia i szkice. Red. Beata Gontarz. Wydawnictwo Biblioteki Śląskiej, Katowice 2003, ss. 130.

Artykuły w czasopismach i monografiach zbiorowych

1. Beata Gontarz: Rzeczy prywatne w przestrzeni doświadczeń człowieka współczesnego. O „Rafie” Jana Józefa Szczepańskiego. W: Rzecz w kulturze. Red. Brygida Pawłowska-Jądrzyk, Dorota Dąbrowska. Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2016, s. 107-125.
2. Beata Gontarz: O tożsamości. W: Reprezentatywna mikroskala? Rozważania o tożsamości lokalnej mieszkańców Czeladzi z racji udziału ich przedstawicieli w  bitwie o Monte Cassino. Red. Małgorzata Krakowiak i Aleksandra Dębska-Kossakowska. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, s. 25–40.
3. Beata Gontarz: „Filmowe etiudy” Andrzeja Stasiuka. W: Literatura – kultura religijna – polskość. Księga Jubileuszowa dedykowana prof. dr. hab. Krzysztofowi Dybciakowi w 65. rocznicę urodzin. Red. Krzysztof Koehler, Wojciech Kudyba, Jerzy Sikora. Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2015, s. 263–280.
4. Beata Gontarz: Dom jako sens. „Klematis”. Kwartalnik Literacki Domu Kuncewiczów w Kazimierzu Dolnym 2015, nr 1–2, s. 29–34.
5. Beata Gontarz: Dom jako sens. (W zapisach Jana Józefa Szczepańskiego). W: Zobaczyć sens. Studia o malarstwie, literaturze i życiu. Red. Małgorzata Krakowiak, Aleksandra Dębska-Kossakowska. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014, s. 105–116.
6. Beata Gontarz: Od „przezroczystości serca” do „dyktatury transparencji”. Etyczne konsekwencje nowoczesnych i ponowoczesnych utopii przezroczystości w esejach Marka Bieńczyka. W: Kategorie etyczne w czasach upadku ducha. Red. Lucyna Rożek. Wydawnictwo Akademii Jana Długosza, Częstochowa 2011, s. 69–89.
7. Beata Gontarz: „Śląska edukacja” Henryka Wańka. W: „Kraj lat dziecinnych…”. Red. Krystyna Heska-Kwaśniewicz, Jacek Leszczyna. Katowice 2010, s. 73–82.
8. Beata Gontarz: W poszukiwaniu tożsamości – współczesna polska saga rodzinna. W: Ku antropologii rodziny. Red. i wstęp Lucyna Rożek. Wydawnictwo Akademii Jana Długosza, Częstochowa 2009, s. 51–67.
9. Beata Gontarz: Geografia, historia i pamięć. Upamiętnianie przeszłości w pisarstwie Andrzeja Stasiuka. W: Opowiedzieć historię. Prace dedykowane Profesorowi Stefanowi Zabierowskiemu. Red. Beata Gontarz, Małgorzata Krakowiak. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009, s. 300–316.
10. Beata Gontarz: Poszukiwanie Transcendencji w pisarstwie Jana Józefa Szczepańskiego. W: Literatura i wiara. Red. Andrzej Sulikowski. Wydawnictwo Print Group, Szczecin 2009, s. 273–285.
11. Beata Gontarz: Agnieszka Adamowicz-Pośpiech: „Lord Jim” Conrada. Interpretacje. „Kwartalnik Neofilologiczny” 2009, nr 2, s. 69–72.
12. Beata Gontarz: Dekonstruowanie Mickiewicza. W: Adam Mickiewicz. Dwa wieki kultury polskiej. Red. Kazimierz Maciąg, Marek Stanisz. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2007, s. 569–579.
13. Beata Gontarz: Jan Józef Szczepański: „Przed Nieznanym Trybunałem”. W: Polska literatura współczesna. Interpretacje. Red. Krystyna Heska-Kwaśniewicz, Bogdan Zeler. Wydawnictwo „PUBLISHER-INNOWACJE”, b.m., 2007, s. 176–198.
14. Beata Gontarz: Andrzeja Stasiuka widzenia i olśnienia. W: Świat przez pryzmat „ja”. T. 2: Studia i interpretacje. Red. Beata Gontarz, Małgorzata Krakowiak. Wydawnictwo „PARA”, Katowice 2006, s. 223–234.
15. Beata Gontarz: Powieść jako model poznania (przykład „Karoliny” Krzysztofa Vargi i „Trybów” Magdaleny Tulli). W: Worlds in the Making: Constructivism and Postmodern Knowledge. Red. Edyta Lorek-Jezińska, Teresa Siek-Piskozub, Katarzyna Więckowska. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2006, s. 481–490.
16. Beata Gontarz: „Mała” mickiewiczologia. „Fraza” 2006, nr 1–2, s. 121–129.
17. Beata Gontarz: Modele „ja” bohatera powieści Sławomira Shutego pt. „Zwał”. W: Z dziejów podmiotu i podmiotowości w literaturach słowiańskich XX wieku. Red. Barbara Czapik-Lityńska. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2005, s 138–150.
18. Beata Gontarz: Ikonizacja rzeczywistości w „Dukli” Andrzeja Stasiuka. W: Przestrzeń sztuki: obrazy, słowa, komentarze. Red. Maria Popczyk. Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, Folia Academiae, Katowice 2005, s. 70–78.
19. Beata Gontarz: Od praktycznych strategii do strategicznych praktyk. Sztuka kobieca i feministyczna krytyka artystyczna. W: Muzeum sztuki. Antologia. Red. Maria Popczyk. TAiWPN Universitas, Kraków 2005, s. 431–447.
20. Gaby Porter: Przejrzeć przez konkret: feministyczne spojrzenie na muzea. Przeł. B. Gontarz. W: Muzeum sztuki. Antologia. Red. Maria Popczyk, TAIWPN Universitas, Kraków 2005, s. 411–430.
21. Beata Gontarz: Bezgranicznie szczere… Na granicy (bezw)stydu… O współczesnych dziennikach. W: Granica w literaturze. Tekst – świat – egzystencja. Red. Stefan Zabierowski, Leszek Zwierzyński. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2004, s. 252–275.
22. Beata Gontarz: Śląskie wątki w autobiograficznej przestrzeni dzieciństwa i młodości Jana Józefa Szczepańskiego. W: O Janie Józefie Szczepańskim wspomnienia i szkice. Red. B. Gontarz. Wydawnictwo Biblioteki Śląskiej, Katowice 2003, s. 43–56.
23. Beata Gontarz: Historia uwięziona w fikcji. „Kipu” Jana Józefa Szczepańskiego. „Ruch Literacki” 2003,  z. 2, s. 197–211.
24. Beata Gontarz: Stawiał sobie (i czytelnikowi) wysokie wymagania. „Gazeta Uniwersytecka” 2003, nr 8, s. 26–28.
25. Beata Gontarz: Śląskie wątki w twórczości Jana Józefa Szczepańskiego. „Śląsk” 2003, nr 4, s. 54–57.
26. Beata Gontarz: Jana Józefa Szczepańskiego polemiki z socrealizmem. W: Realizm socjalistyczny z perspektywy 50 lat. Red. Stefan Zabierowski, współpr. Małgorzata Krakowiak. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001, s. 313–335.
27. Beata Gontarz: Realizm socjalistyczny w Polsce z perspektywy 50 lat. Sprawozdanie z konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego, „Ruch Literacki” 2000, nr 2, s. 267–269.
28. Beata Gontarz: „Przed nieznanym trybunałem” – Jan Józef Szczepański w lekturze szkolnej. „Język Polski w Szkole Średniej”, 1997/98, nr 2, s. 73–76.
29. Beata Gontarz: Niezależny, choć nie zawsze pod prąd. Miejsce Jana Józefa Szczepańskiego w polskiej literaturze współczesnej. „Opcje” 1997, nr 2, s. 22–27.
30. Beata Gontarz: Szczepański o swoim pokoleniu –  rocznik 1920. W: Twórczość literacka i filmowa Jana Józefa Szczepańskiego. Red. Stefan Zabierowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1995, s. 48–65.

Przynależność do organizacji i towarzystw naukowych

• Polskie Towarzystwo Kulturoznawcze, członek/ założyciel,
• Komisji Historycznoliteracka oddziału PAN w Katowicach, członek,
• Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, oddział w Katowicach, członek.

Sprawowane funkcje

• od 2016 – Zastępca Dyrektora Instytutu Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych UŚ ds. naukowych

Prowadzone zajęcia dydaktyczne

• metodologia badań kulturoznawczych,
• seminarium doktorskie,
• seminarium magisterskie,
• modele literatury współczesnej,
• nowoczesność w literaturze,
• lektura literatury współczesnej,
• najnowsze zjawiska literackie,
• zagadnienia współczesności literackiej,
• warsztaty publicystyczne,
• warsztaty audiodeskrypcji.